Betonning

Er worden op het water verschillende markeringstekens gebruikt en dat noemen we betonning. Het vaarwater wordt hiermee aangegeven, maar ook de gevaren in het water en de ingang bij de havens. Je hebt verschillende typen betonning en deze lichten we verder toe in dit artikel. Als je namelijk op gaat voor je vaarbewijs dan dien je alles te weten over het SINGI betonningssysteem, scheidingstonnen, cardinale betonning en de betonningslichten. Lees daarom dit artikel op je gemak door over betonning en dan kun je je zo voorbereiden op je examen. Aan het einde van dit artikel vind je nog een aantal oefenvragen (en antwoorden) en dan kun je kijken of dat jij de stof al beheerst, succes!

Inhoudsopgave

SIGNI betonningssysteem

Het SIGNI betonningssysteem wordt gebruikt op de meeste Europese vaarwateren. Er geldt echter een ander betonningssysteem op de Waddenzee, de Westerschelde en op de Eems-Dollard, daar geldt namelijk het Maritieme betonningsstelsel. De twee betonningsstelsel samen noemen we laterale betonning. Dit is wat anders dan de cardinale betonning (want deze markeert de gevaren in een breed vaarwater). 

Er wordt bij betonning gebruik gemaakt van tonnen die in het water drijven. Meestal zie je op de tonnen ook een topteken. In het water kan een gevaar ook gemarkeerd worden met een (licht)boei of met een drijfbaken. Ook kan hiermee het vaarwater worden aangegeven. 

Betonningsrichting

Het is de laterale betonning die het vaarwater aangeeft. De betonning vind je dan ook aan de linkerzijde en aan de rechterzijde van het vaarwater, maar let op want soms kun je dit ook in het midden vinden. Maar wat is nu de linker- of rechterzijde van het betreffende vaarwater? Dit hangt weer af van de betonningsrichting, deze sluit namelijk aan bij de stroomrichting van water (van berg naar de zee). Wanneer dat jij met de stroom mee gaat varen dan is de oever aan je rechterzijde de rechteroever en de oever die zich aan je linkerkant bevindt noemen we de linkeroever. 

Nummering

Laterale markeringstonnen zijn voorzien van een beginletter van de naam van het betreffende vaarwater en ze hebben ook nog een nummer. Maar let hierbij wel goed op want de nummering van de betonning is het tegenovergestelde van de richting (van de zee naar de berg). Goed om te weten is dat de betonning aan de rechterzijde van het vaarwater even nummers heeft en dat de betonning aan de linkerkant van het vaarwater oneven nummer heeft. 

Hoofdbetonning

Je hebt bij de hoofdbetonning het verschil tussen hoofdbetonning rechts en hoofdbetonning links. Als je op het vaarwater bent dan heb je aan de rechterzijde een stompe ton in de kleur rood. De ton is ook voorzien van een topteken en deze kun je herkennen omdat dit een rode cilinder is. Let op want de nummering op deze ton moet dus even zijn.

Dan heb je de linkerzijde van het vaarwater en daar heb jij dan een spitse ton in de kleur groen. Het topteken kun je herkennen aan de groene kegel en dan de punt naar boven. Nummering is hierbij dan oneven. 

Aanvullende betonning

Buiten de hoofdbetonning heb je in de ruime binnenwateren soms nog extra bruikbaar vaarwater en dat kan dan aan worden gegeven met aanvullende betonning. Let hierbij goed op want de rechterzijde van het aanvullende vaarwater zal gemarkeerd zijn met rood-wit gestreepte tonnen en een rode cilinder is dan het topteken. Dan heb je nog de linkerzijde en die wordt dan gemarkeerd met een groen-wit gestreepte ton en dan is het topteken een groene kegel met de punt naar boven. 

Walbakens

In plaats van tonnen in het water te plaatsen kan de linkeroever of de rechteroever ook duidelijk worden gemaakt met walbakens. Aan de rechterkant is deze dan rood van kleur (en het topteken is een rode kegel met de punt naar beneden) en aan de linkerzijde is deze groen van kleur (en het topteken is een groene kegel met de punt omhoog). 

Als je een splitsing gaat naderen dan kan dat aan worden gegeven met een walbaken. Het zijn dan twee boven elkaar geplaatste kegels en de bovenste kegel zal dan met de punt naar beneden wijzen (en is rood van kleur) en de onderste kegel wijst dan met de punt nar boven en deze is groen van kleur. 

Scheidingstonnen

Als je je bevindt op een splitsing van het vaarwater dan vind je daar scheidingstonnen. Het kan zijn dat de vaarwateren van gelijk belang zijn, maar het kan ook zijn dat het gaat over een vertakking van het nevenvaarwater en het hoofdvaarwater. Je hebt eigenlijk drie verschillende scheidingstonnen en die horen elk bij een eigen situatie:

1. Vaarwateren van gelijk belang. Dit zal worden aangegeven met een rood-groen gestreepte bolvormige ton. Deze is ook voorzien van een topteken en dat is een rood-groen gestreepte bol. Het maakt bij de splitsing niet uit welke kant je op gaat, je blijft hoe dan ook in het hoofdvaarwater varen! 
2. Het hoofdvaarwater rechts. Dit zal aan worden gegeven middels een bolvormige ton en deze is van boven groen van kleur en onder rood van kleur. Dan is er nog het topteken dat erbij hoort en dat is een groene kegel met de punt naar boven. Het hoofdvaarwater is dus naar rechts toe. 
3. Het hoofdvaarwater links. Dit zal worden aangegeven met een bolvormige ton en die is boven rood van kleur en onder groen van kleur. De rode cilinder is dan het topteken van de ton. Het hoofdvaarwater is dan naar links toe. 

Bijzondere markering

Er bestaat nog bijzondere markering en dat zijn de andere tonnen die je in het water ziet en die een andere betekenis hebben dan hetgeen wat hierboven al is besproken:

1. In ruime wateren kom je in het midden van het betreffende vaarwater nog wel eens een midvaarwaterton. Deze kun je herkennen aan de verticaal rood-wit gestreepte bolvormige ton. Hierdoor wordt echt het midden van dat vaarwater aangegeven. Echter kan dat ook aan worden gegeven door lichtenlijnen in het betreffende vaarwater.
2. Een verboden gebied wordt aangegeven met een gele ton en het topteken is dan een geel liggend kruis of het is een liggende cilinder. Meestal vind je deze bij natuurgebieden. 
3. Als je een zwart-rood-zwart gestreepte wijnflesvormige boei hebt gezien, en het topteken bestaat uit twee zwarte bollen die zich boven elkaar bevinden, dan wil dat zeggen losliggend gevaar. Het kunnen obstakels zijn die er losliggen en daar moet je dan ook met een hele ruime boog omheen varen. 

Havens en zijvaarten

Bij een zijvaart of bij de ingang van de haven kom je tonnen tegen en die geven dan aan dat het gaat over de zijvaart of de ingang van de betreffende haven. Het gaat bij de uitgang van een haven om de monding naar de zee. Als het gaat over de rechteroever van de ingang van de zijvaart of de haven dan kun je dat zien aan de rood-wit gestreepte paal en het topteken is dan een rode cilinder. De linkerzijde is dan een groen-wit gestreepte paal en een groene kegel is het topteken en die wijst naar boven met de punt. 

Cardinale betonning

Als er obstakels in het water liggen dan zal de cardinale betonning je waarschuwen, je kunt het tegenkomen op meren en op ruime binnenwateren. In totaal heb je vier cardinale tonnen, welke ieder verwijst naar een windrichting en dat zijn dan de noordcardinaal, de zuidcardinaal, de westcardinaal en de oostcardinaal. Met de cardinale tonnen wordt de ligging van veilig vaarwater aangegeven. 

Betonningslichten

Bij slecht weer en in de nacht is het soms lastig om de betonning goed te zien. Tonnen zijn dan ook voorzien van lichten. Meestal knipperen deze. Als je dan een vast licht tegenkomt dan is dat meestal een haven. Er gelden bepaalde afkortingen en daarmee wordt aangegeven wat een knippersignaal van een ton wil zeggen. Hoe sneller het licht dan knippert hoe groter het gevaar is. 

Meestal is de kleur van de lichten gelijk aan de kleur van de ton. Dit wil dus zeggen dat het licht van de groene ton groen is en het licht van de rode ton is rood van kleur. Maar let op want het licht op cardinale betonning is WIT van kleur. 

Bij cardinale betonning kom je de verschillende lichten tegen:

1. Bij het noordcardinaal flikkert het licht onafgebroken.
2. Bij het oostcardinaal flikkert het licht drie keer en dan volgt er een periode van duister. 
3. Bij het zuidcardinaal flikkert het licht zes keer en dan volgt er een periode van duister.
4. Bij het westcardinaal flikkert het licht negen keer en dan volgt er een periode van duister.

Oeverlichten

Er bestaan ook nog oeverlichten en dat zijn dus de lichten op de oevers en die geven aan waar je veilig kunt navigeren op het water, zoals de vuurtoren. Andere oeverlichten zijn de sectorlichten en de geleidelichten:

1. Sectorlicht is een lichtbaken op de oever. Vanaf een bepaalde hoek kun jij deze zien en de kleur van de lichten zal veranderen en dat hangt af vanuit welke richting dat jij het baken ziet.
2. Geleidelicht bestaat uit twee witte lichten die zich onder elkaar bevinden. Als deze recht onder elkaar staan dan wil dat zeggen dat je in veilig vaarwater vaart. Maar let op want het kan zijn dat het onderste licht NIET boven het bovenste licht staat en dan wijst dat op gevaar. Je moet dan een koerscorrectie uitvoeren en dan kom jij weer in het veilige vaarwater.  

Betonning oefenvragen

Oefenvraag 1: Op de Oosterschelde, geldt daar het SIGNI betonningssysteem?

1. Ja
2. Nee 

Oefenvraag 2: Als je een onafgebroken flikkerend licht ziet, welke ton zie jij dan? 

1. Noordcardinaal.
2. Je ziet dan een groene ton die de linkerzijde van het vaarwater aangeeft.
3. De zuidcardinaal. 

Oefenvraag 3: Zijn tonnen voorzien van lichten?

1. Ja
2. Nee 

Oefenvraag 4: Hoe herken je een midvaarwaterton?

1. Aan de horizontaal rood-wit gestreepte bolvormige ton.
2. Aan de verticaal rood-wit gestreepte bolvormige ton.

Oefenvraag 5: Wanneer wordt het SIGNI betonningssysteem meestal gebruikt?

1. Alleen op Nederlandse vaarwater
2. Op de meeste Europese vaarwateren
3. Buiten de Europese vaarwateren

Antwoorden oefenvragen

Antwoord oefenvraag 1:

Op de Oosterschelde geldt het SIGNI betonningssysteem.

Antwoord oefenvraag 2

Een onafgebroken flikkerend licht geeft het noordcardinaal aan. 

Antwoord oefenvraag 3

Ja tonnen zijn voorzien van lichten.

Antwoord oefenvraag 4

De midvaarwaterton kun je herkennen aan de verticaal rood-wit gestreepte bolvormige ton.

Antwoord oefenvraag 5 

Het SIGNI betonningssysteem wordt meestal gebruikt op de de meeste Europese vaarwateren.

Nog meer oefenen?

Wil je oefenen om te kunnen slagen voor het vaarbewijs? Doe dan de vaarbewijs cursus van Turbo Vaarbewijs. Met de vaarbewijs cursus kun je tegen een vergoeding levenslang de belangrijkste onderdelen van het vaarbewijs onbeperkt oefenen. Op die manier zorg je er voor dat je beter presteert bij het CBR examen en je zult hoger scoren bij de verschillende onderdelen. Bekijk hieronder 👇 onze trainingspakketten.